درحالی که مسئولان سازمان گردشگری طی روزهای اخیر، تاییدیه این قلیان از سوی وزارت بهداشت را منتشر کردند، روز گذشته روابط عمومی وزارت بهداشت طی اطلاعیهای مجددا اعلام کرد که هیچگونه مجوزی برای عرضه قلیان اکسیژن صادر نکرده است و همچنان با این اقدام برخورد قانونی خواهد کرد. سوء تفاهم اما از کجا بود؟ ظاهر قضیه این است که این قلیان فقط مورد تایید کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفته و مسئولان ستاد وزارت بهداشت از آن بیخبر بودهاند.
آبان ماه 86، در پی درخواست استعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره مناسب بودن قلیان اکسیژن از وزارت بهداشت و درمان، سید جعفر رضوی، رئیس مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت (مرجعی که مشخص نیست چرا این نامه به آن ارجاع شده و اصولا قلیان چه ربطی به اعتباربخشی امور درمان دارد؟) نامهای را خطاب به فرید ابوالحسنی، معاون سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران مبنی بر بررسی کارشناسی قلیان اکسیژن ارسال میکند. پاسخ این نامه که از سوی معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران ارائه شده نیز بهعنوان تاییدیه برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور ارسال میشود.
دکتر عباس زارعنژاد، مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت در گفتوگو با همشهری، با اشاره به اینکه رئیس مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت به خاطر شروع بررسیهای علمی و کارشناسی در مورد قلیان اکسیژن نامهای را خطاب به معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران استعلام کرده و نه چیز دیگری، میگوید: این نامه علاوه بر دانشگاه علوم پزشکی تهران به 2 دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و ایران هم برای بررسیهای علمی و کارشناسانه فرستاده شد. وی ادامه میدهد: 2 دانشگاه شهید بهشتی و ایران اعلام کردند که این نوع قلیان را به لحاظ علمی تایید نمیکنند چون به اعتقاد آنها اکسیژن درمانی برای بیماریهای مزمن ریوی کاربرد دارد آن هم در محیط درمانی و زیر نظر کامل پزشک و نه در محیطهای عمومی.
به گفته زارعنژاد، دانشگاه علوم پزشکی تهران هم موافقت خود را منوط به یک سری از شرایط خاص کرده که مطمئنا در محیطهای عمومی قابل اجرا نیستند. این شرایط خاص، طبق اعلام کارشناسان معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران از این قرار بودهاند: حتیالمقدور از مدل یک نقره No - 212-G - P - 1 استفاده شود، از رابط یکبار مصرف در قسمت محل تماس با دهان استفاده شود، آب قلیان حداکثر پس از هر نوبت مصرف تعویض شود، از اسانسهای دارای پروانه ساخت و به مقدار مجاز استفاده شود، استفاده فشار شکن یا فلومتر جهت سیلندر اکسیژن، استفاده از بست فلزی یا وسیله دیگر جهت مهار سیلندر اکسیژن برای جلوگیری از سقوط یا صدمه در محل مورد استفاده و توجه به نکات استاندارد در زمینه استفاده از سیلندر اکسیژن.
البته به گفته مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت، کلا روال اداری تایید کارشناسی در وزارت بهداشت این است که این نظر کارشناسی به شورایعالی پزشکی و معاونت پزشکی وزارت بهداشت میرود و مجموع نظرات این دو بخش ملاک دادن مجوز یا عدممجوز از نظر وزارت بهداشت است و به این ترتیب نظر دانشگاهها ملاک صدور مجوز نیست.
دکتر زارعنژاد با بیان اینکه نظر کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران فقط و فقط یک نظر کارشناسی است و مخاطب آن هم تنها وزارت بهداشت است، میگوید: دانشگاه ممکن است یک دارو و یا یک اثر درمانی را مطرح یا تایید کند اما این ملاک دادن مجوز یا ساخت و توزیع آن دارو نیست. به عقیده مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت، اشتباه دانشگاه علوم پزشکی تهران این بود که اگرچه قلیان اکسیژن را بهصورت عمومی و برای مصرف در سفرهخانهها تایید نکرد، ولی در پاسخ به استعلام سازمان گردشگری این تاییدیه را علاوه بر وزارت بهداشت، برای سازمان گردشگری هم فرستاد.
وی با بیان اینکه در جلسه ستاد کشوری کنترل دخانیات قرار بر این شد که حتی مجوز 300 قهوهخانهای که مجاز به عرضه قلیان بودند هم لغو شود، توضیح میدهد: کپسول اکسیژن در بیمارستانها هم یک محفظه آب دارد ولی فرقش با قلیان اکسیژن این است که مقدار آب آن مرتب زیر نظر پرستار یا پزشک کنترل میشود پس چطور ما میتوانیم اجازه بدهیم این کپسول جایی برود که هیچ نظارتی روی آن نیست؟ دکتر زارعنژاد خاطرنشان میکند: مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید بحث سلامت را بر نگاههای صنفی و بین بخشی خود ترجیح دهند چون بر خلاف عقیده این سازمان کار فرهنگی، عرضه قلیان نیست و از نظر ما قلیان به هیچ وجه جزو میراث فرهنگی ما محسوب نمیشود.